Luan Kalana
Ashtu si shume burra e djem devollinj,qe shkonin ne mergim,edhe Elmaz Kaso ,nga fshati Vidoheve i Devollit,emigraoi ne SHBA, dhe me pas ne Argjntine.Aty benenin pune te rende qe nga punetor ne minierat e me pas sherbenin neper lokale. Me kursimet e me nikorqillek mund te hape nje restorant dhe me pas nje punishte gelqereje,aty ne lagjen e shqiptarve-greke me origjine nga Kalivishti (fshat shqiptar ne kufi me Vidohovenn,sot ne teritorin Grek) ne Buenosajres, ne afersi te qendres te kryeqytetit.
-Aty ai u martua me nje vendese,nje argjentinase inteligjente dhe simpatike,Karmen,te cilin e kishte ,menaxhere-kamarjere te lokalit. Bizneset i ecen mire dhe me sukses.Elmazi ishte nje patriot i flaket per shqiptarizmin,ai mbante jashte lokalit nje flamur shqiptar,dhe ishte lokal i prefruar jo vetem per shqiptaret por dhe vendasit me origjine italiane.Per arsye “sheri “me ortaket shqiptare “greko filo”,per mbajtjen e Flamurit shqiptar,jashte e brenda ne restorant, ai detyrohet te kthehet ne atdhe ne vendlindje ne Vidohove, ne Vitin 1936,bashke me dy femijet,Sulltanen (Susame)dhe Pepen e vogel.
-Sulltana ishte 13 vjece kur erdhi ne Shqiperi,e therisnin “susame”me perkedheli ,ishte e cilter dhe qeshur, fliste gjysem shqip e gjysem spanjisht.
-Per aryen e klimes te fohte ne Devoll,pasi e Ema, Karmen ishte e semure,Vidohova nen hijen e maleve te Gramozit, ata shperngulen ne Lushnje.Edhe aty pas dy vjetesh e Ema i vdes,dhe pas dy vjeteve te saj dhe i ati,Elmazi. Ata mbeten jetime.
I vellai i Elmazit,detyrohet dhe shkon i merr te dy jetimet i sjell perseri ne Vidohove.
Kur u rit,Sulltana argjentinase,e martua ne nje dere te pasur ne Bejleret e Vishocices,me Veli Bejlerin.Ajo iu pershtat fisit, fshatit e tashme ,ajo ishte nje bujkeshe vishocicare devolleshe,nje grua e fisme e ndershme dhe shume puntore ,sa ne fushe e ne shtepi ,duke ritur me sakrifica pese femijet ,tre vajza dhe dy djem,pas dhe i shoqi Veliu vdiq shume shpejt.
Ne vitet ‘80,Sulltana,me perpjekjet e femijve e te miqeve,mundi te siguroje nje vize tremujore e te shkoje ne Argjntine,per tu takuar me te afermit e nenes se saj Karmen,te cilet e deshin shume,kur ishte vogel ne Buonesajres e i therisnin ”susama albaneska”
Me pas ne vitet e demokracise,kur Shqiperia u hap,i vellai i Sulltanes,qe tashme ia kish nderuar emerin Elmaz,emrin e te Atit,vendosen te shkojne ne Argjetine ,ku kishin lindur,me te motren.Por sa do prisnin biletat per te shkuar ,i vellai Pepe,Emazi vdes nga nje hemoragji cereblare.
Histori tragjike,nuk munden te shkojne me ne Argjentine.Por enderrat e Sulltanes per Argjentinen,nuk u shuan,ajo deri sa nderoi jete ne qershor 2018, e kish lene si amanet,kur te vdes, bashke me flamurin shqiptar,me vini dhe flamuri blu me diell te Argjentines.
Vajzat dhe djemte u riten iu bene te hajrit e te nderuar,Platoni,Donika,Tomori,Sadeti dhe Andoneta,ata nuk e harojne dhe kujtojne me respekt Nenen e tyre argejntinase,princeshen devolleshe.
Per kete grua,zonje fisnike,te ndershme e bujkeshe devolleshe,ruaj kujtimet e mbersat me te pashlyeshme, per nje arsye tjeter se kur ishim ne Vishocice,ajo ishte shoqe me Mamane tine,dhe i thoshte shpesh here ,ne kemi pasur te njetin fat, jemi ritur jetime, ndresa mua me theriste me simpati “dhender”, se isha martuar ne fisin e tyre, ne Bejleret e Vishocices.
Mirenjohje dhe respekte familjare, pafund per keto Nena dhe Gra devollesha te pavdekshme.
