Kriza e pritshme në Kosovë, një mënyrë e shkëlqyer e Rusisë për të testuar presidencën Trump

30.01.2017 14:30:44

Nga Aidan Hehir*

Dëshira e ripërsëritur shpesh nga Donald Trump për ta shmangur konfrontimin me Rusinë me siguri do të ketë implikime për stabilitetin e një numri shtetesh në të ardhmen, ku kryesori nga ato do të jetë Kosova. Tensionet mes Kosovës dhe Serbisë janë rritur shumë së fundmi me ashpërsimin e retorikës nga Beogradi. Kjo është dëshmuar së fundmi me përpjekjet e Serbisë për të futur një tren nga Beogradi për në Kosovë, tren ky i mbuluar me sloganin “Kosova është Serbi” në 21 gjuhë te ndryshme. Treni u ndal në kufi pasi Kosova kishte vendosur forcat speciale atje. Presidenti serb Tomislav Nikolic kishte deklaruar se ky konfrontim kishte sjell Kosovën dhe Serbinë në prag të një konflikti dhe kishte paralajmëruar se do ta dërgonte ushtrinë në Kosovë nëse është e nevojshme. Edhe përkundër 18 viteve të shtetndërtimit, shqiptarët dhe serbët  mbeten thellësisht të ndarë në Kosovë. Serbia refuzon ta njohë pavarësinë e Kosovës, siç bëjnë edhe Rusia dhe Kina. Shumë shqiptarë një kohë të gjatë kanë besuar se Serbia po kërkon një pretekst për të dërguar trupat në veri të Kosovës, ku jetojnë shumica e serbëve. Shumica e shqiptarëve besojnë se e vetmja gjë që stopon Serbinë është numri i madh i forcave të NATO-s që janë të stacionuara në Kosovë. Mirëpo zgjedhja e Trumpit vë dyshime në gatishmërinë e Shteteve të Bashkuara për ta mbrojtur Kosovën. Duke marrë parasysh komentet e Trumpit rreth NATO-s dhe qëndrimin rreth Rusisë, bilanci është zhvendosur ndjeshëm  drejt Serbisë. Veprimet e fundit të Serbisë ne vazhdën e zgjedhjes së Trumpit vështirë se ishin një rastësi. Duke ditur se Rusia ka më shumë hapësirë tani me zgjedhjen e Trumpit si president, Serbia mund të kalkuloj se Rusia do t’i mbështes ata nëse ndërmarrin një operacion për ‘të mbrojtur serbët’ në veri të Kosovës dhe kështu NATO nuk do të ndërhyjë.

A do të jetë Trump i gatshëm të rrezikoj marrëdhëniet me Rusinë për shkak të hyrjes së trupave serbe në veri të Kosovës? Është padyshim e përfytyrueshme që administrata e Trumpit do të jetë e vullnetshme ta braktisë Kosovën; projekti për ndërtimin e shtetit mund të portretizohet si një dështim në të cilin “Clinton-ët” nuk është dashur të angazhohen kurrë, derisa  shumica shqiptare e dominuar nga myslimanët nuk do të fitojnë shumë simpati nga mbështetësit e Trumpit. Nëse trupat serbe do të hynin në Kosovë pa një censurë të ndjeshme nga ana e SHBA-s, kjo do të shkaktonte thyerje brenda NATO-s dhe padyshim do të qonte në trazira masive në mesin e shqiptarëve në Kosovë të cilët natyrisht se do të ndjeheshin se janë pushtuar nga Serbia dhe janë braktisur nga komuniteti ndërkombëtar. Dhe kjo padyshim se do të qonte në përsëritjen e dhunës e cila ka ndodhur në mars të vitit 2004 kur trazirat kishin shpërthyer përgjatë Kosovës dhe manastiret dhe fshatrat serbe ishin sulmuar. Kjo në mënyrë natyrale do të trimëroj Serbinë që të rris fushën e operacioneve të ‘mbrojtjes’ së saj përgjatë Kosovës dhe kështu të nxisë luftë të përgjithshme. Jo stabiliteti në Kosovë padyshim se do të përhapej dhe kështu do të kishte implikime për rajonin, posaçërisht në Maqedoni dhe Bosnje; Paqja dhe stabiliteti në Ballkan mbetet me balancë delikate dhe nuk është plotësisht e qartë nëse Trump ka aftësinë apo vullnetin për të negociuar zgjidhjen e situatave të ndryshme ndërshtetërore. Dhe kështu Kosova mund të jetë e para që do të vuaj.

Autori është ligjërues në marrëdhëniet ndërkombëtare në universitetin e Westminster