Luan Kalana
I-ABETARIA II-KURANI III-BIBLA.
-Kush eshte ritur me gjysh e gjyshe ne familje,nga ne mbesat dhe niperit,e di e i mban mend si te gjalla mbresat dhe kujtimet per keto kollos historie,qe aq sa ishin te dashur edhe te mencur,packa se ne i shikonim me nje sy percmues ,duke qene te moshuar,si ” te paditur”,
-por Ata mbeten nje trashegemi e pasur shpirterore e kulturore e cmuar ,libra te gjalle diturish ,me pervoje te papershkruar njeresore.Por ata ruanin dhe fshihnin shume sekrete te jetes tyre,qe ne i mesuam vone.Midis tyre ishin ,librat “magjike” qe na thoshin neve,pra “librat e shenjte ” I quanin ata,
-Per ta, qene udherefyes ne jeten e tyre. Ne na mbanin ne preher, na ledhatonin .na tregoni perralla dhe mesele ( histori), dhe refimë nga “librat e shenjte”,duke na këshilluar si te sillemi ne jetë,..Disa thënije të tyre, janë pishtar pervoje dhe ushqim shpirteror sot për ne.
II-KURANI..
– Gjyshja,ishte besimtare e mencur,por trimershe,zonje mbi zonjat.Deri sa u rita une kam fjetur me gjyshen,me zinte gjumi me perrallate e saj dhe me refime nga libri “magjik” i saj.Here pas here ajo na i perseriste fjalet duke permnedur fajle nga libri i “shenjte”, na mesonte dhe na refente …..dhe vazhdonte papushim duke na keshilluar,ishte goje mjalte,melem per plage,nejse.
-“Librat e shenjte”-thoshte ghyshja i kane shkruajtur shenjtoret,profetet, ato na mesojne shume gjera per jeten,,te mos shkelim ne derrase te kalbur,ha hapin rruget e dritaret dijes ,na sherojne plaget.
Duke na cituar emrin e Nene Terezen shqiptare,si shembull ,shenjtorjen e Njerzimt.Po cilat ishin sekretet e saj.Ajo nuk na i tergoi kurre,keto i mesuam e na i tregoi Nena kur gjyshaj nderroi jete,kur shkoi ne qiell,sic na thane atehehe,kur nderoi jete.
Ne dhomen e saj gjyshja kishte sendyqin e saj,te nuserise,qe kishte ruajtur pajen e saj,veshjen e nuses gjate ceromnise te marteses. Here pas here e hapte,por e mbyllte deren me dhomes Ne e kishim pare fshehurazi nga vrima e celsit.Kur ne u rritem,na na mblodhi tek sendyqi i gjyshes dhe na tregoi te fshehtat e tij.
Duke shpalosur teshat e shumta qe kishte breda ne sendyq,na ishpjegonte ato .Mbresa na la fustani i nuserise,i bardhe perj mendafshi,i qendisur me penje ari,pastaj nena tha vendosur.
-Gjyshja e la me goje sa ishte gjalle,qe kete paje ,jepjani mbeses ,ta veshe diten e martese.Kesaj rradhe u perlotem ne,aq shume e deshim gjyshen qe tani nuk e kishin te gjalle por e kishin ne zemer.Ne fund te sendyqit ishe velloja e fustanit,dhe mbeshtjelle ishte nje liber…U befasuam dhe kercyem perpjte nga gezimi,..Ja me ne fund do sho te shohim librin magjik,”librin e shenjte”..Nena e hap vellon me kujdes, se ishte nje cope e holle dhe libri..Ne kapakte e librit ,lexohej :- “KURANI”..,
-Keto libra te shenjte -na thoshte Gjyshja,-na ushqejne shpirtin ,na sherojne plaget e trupit e te jetes .
III-BIBLA..
Një shoqja ime në kolegj, rinim bashkë në një dhomë, mbante gjithnjë me vete dhe ne çanten e librave, librin e Bibles. Nai I lexonte, me kërkesën tonë, me ze disa paragrafe të saj. Ajo na I perseriste se duhet ti ndesh si poezine qe ti kuptosh..Me kalimin e kohes filluam ta lexojme dhe ne, por me një kend veshtrim tjeter, jo si liber fetar,,por si histori reale njerezore.
-Librat e shenjt,,na ushqejene e pastrojne shpirtin,na sherojne plaget,na mesojne per te mire ne jete.prandaj une ,-theksonte shqoqja,- I lexoj dhe rilexoj..me keshillat e tyre na mesojme si te mbijetojme mbi vuajtjet e veshtiresiste….Nuk eharojme shoqen tone te dashur dhe “BIblen” e saj,si udherefyese ne jete tonë.
“Bibla”kështu I therasim shoqes tonë me krenari, se ajo na dhuroi nje liber të ri ne jetë ,si bashkeudhetare me modern tonë të paharuar për jete.
ABETARE shqip…
Gjyshi, ishte jo vetem i shkolluar jashte vendit por dhe i zgjuar nga natyra.Ishte mesonjes,hapi shkollen e pare shqipe ne fshat,dhe punoi jurist ne gjykate deri sa doli ne pension. Nje nga sekretet e tij ,qe ai quante “thesar” personal,ishte nje valixhe e vjeter prej kartoni, me ca celsa si susata, qe ekish sjelle nga Franca qe kur ishte student atje. Po cfarë fshihte atje ne valixhen.?!
Kur u ritem dhe ai ishte i mplakur na mblodhii ne mbesat dhe niperit, dhe na i tregoi ato, si flamurin shqiptar, të shpalljes të Pavaresisë nga Isamil Qemailt, me një histori interesnte qe e kishin ngritur, në dritare kur qene ne Paris. dhe midis tyre të mbeshtjelle me disa shami dorë, në liber të vjeter.
-“Ky është libri ynë i shënjtë për ne shqipetaret ,-na tha. E mori e puthi dhe na i vuri në ballë, sikur na pagezoi me te. Pasataj na tha lexojeni..E lexuam me kureshtje te gjithe me nje ze:
I-” ABETARE shqip.”..dhe ne kapak kishte flamurin me shqipen dy krenare..siper kapakut lexohej emeri Kostandin Kristoforidhi…Gjyshi duke u pelotur ,na foli ca fjale…
-Ky është “liber i shënjtë “për ne shqiptaret,ësh gjuha e nenes ,ta mësojmë e ta flasim bukur shqipen,..dhe të mos harojmë, nga do qe të jemi të shperndare në botë…Ketu ne këte libër është shkruajtur me gjak, gjuha jonë, le ta ruajmë ate si sytë e ballit !..Të paharuar ne zmemrat e mendjet tona për jetë !
-Besim, Kurajo, Shprese !-nga L.K.
