VLLAHINKA
Saimiri mori fyellin, e futi në trastën e bukës, vuri tufën e bagëtive përpara dhe u nis për t’i kullotur nga Bregu i Veshtit. E ndiqte atë ngadalë dhe kokën e mbante përdhé sikur t’i ishin mbytur gjemitë. Gjithë ai djalë azgan, me kokën lart te retë, nuk ishte më ai i pari, që shquante mbi të gjithë djemtë e fshatit. Jo vetëm kaq, por ishte edhe më i madhi nga ai grup çunash të rreckosur dhe të zbathur që e shoqëronin shpesh, kur nxirrnin dhentë për kullotë.
U ngjit lart mbi kodër, u ulë në një sop që e përdorte si ndenjëse, u vërshëlleu njëherë dhenve dhe, si largoi disa prej tyre, që silleshin rrotull tij, duke ju bërtitur: “hajt, bërrr, ikni tani dhe kullosni me shoqet, bërrr!”, nxori bukën e mëngjesit, hëngri një kafshatë sa për të thënë dhe pastaj nxori fyellin e bushit nga trasta e leshtë. E vështroi atë me vëmendje, sikur të kishte merak se mos kishte pësuar gjë, e ledhatoi me gishtat e dorës së majtë lart e poshtë dhe, pasi e kaloi në të djathtën, e vuri në buzë. Ktheu sytë nga rruga përmatanë lumit, ku më parë ishin stanet e vllehve dhe lëshoi një psherëtimë, nga e cila u trembën nja dy gushëkuq të fshehur në një kaçubë dëllinje aty pranë.
Në fillim melodia tingëlloi e vakët, si rënkimi e një njeriu të sëmurë, por pak nga pak zëri i fyellit filloi të kumbojë si një kafshë e plagosur, duke ulëritur herë me nota të larta, herë më të buta, herë më therëse e herë, sikur të vajtonte për një njeri që kishte ikur njëherë e përgjithmonë. Kur dëgjonin fyellin, dhentë që ishin pranë kthenin kokën të trembura, sikur t’u vinte keq për bariun dhe shikonin Saimirin që ishte përhumbur krejtësisht në melodinë e fyellit.
Ai e kishte mësuar këtë vegël muzikore qysh në moshë të njomë, por duke u rritur e kishte përmirësuar më shumë zanatin. Tani që ishte mbi tetëmbëdhjetë vjeç, atë e ftonin shpesh nëpër odat e fshatarëve, kur bëhej ndonjë dasmë apo kishte ndonjë gëzim. Ai kishte aftësinë të sajonte aty për aty melodi, apo avaze, nga më të ndryshmit. Por kohët e fundit diçka kishte ndodhur me të, diçka që e kishte shushatur, që e kishte bërë melankolik dhe të mbyllur në vetvete. Vështrimi i tij si ai i shqiponjës ishte venitur, vetullat e trasha, korb të zeza, sikur i kishin rënë mbi sy. Pakkush e dinte në fshat të vërtetën e sjelljes së këtij djali çapkën, që më parë nuk linte dy gurë bashkë. Duhet të kalonte kohë që të mësonin shkakun e këtij ndryshimi të menjëhershëm të tij.
Ndërsa i binte fyellit, vështrimi i tij i turbullt ishte përqendruar te rruga anës kodrës, matanë lumit. Ndërsa fyelli kuiste me klithma therëse, ai vërtitej në vorbullën e mendimeve të zymta, pa i hequr sytë nga rruga. Ato, si re të zeza që pritet të shpërthejnë shtrëngatën, ia kishin mbuluar ballin.
Një ditë, ndërsa ishin duke kullotur bagëtinë, një grup çunash të moshës dhjetë deri në dymbëdhjetë vjeç, vrapuan te gropa e doçes, nxorën shkopinjtë e gjatë prej thane nga ferra dhe filluan të luajnë, deri sa të vinte vakti i drekës. Ndodhte që shkopinjtë prej thane, herë pas here të goditnin kërcinjtë e tyre të zhveshur, por ata, të përpirë nga loja as që donin t’ia dinin nga dhimbjet. Tek kacafyteshin ashtu me njëri – tjetrin se kush do ta fuste i pari në doçe topthin prej rrënje shqope, nga larg u dëgjuan tinguj këmborësh dhe zilesh. Duke u afruar ata dëgjoheshin më të fortë. Izeti, e la lojën dhe kthehu kokën nga vinin tingujt e këmborëve dhe zileve. U ngrit majë gishtave për të parë më mirë dhe befas bërtiti:
– Ej, çuna, po vinë sarakaçanët, po vinë sarakaçanët!
Edhe djemtë e tjerë e lanë tashmë lojën dhe kthyen kokën nga rruga rrëzë kodrës.
Në rrugën e ngushtë rrëzë kodrës, që vinte nga Sulova përgjatë rrjedhës së lumit Lapardhica, në ballë u dha një burrë i gjatë, me një kordon, të bërë nga një shami, të lidhur përmbi ballë për të mbajtur flokët e gjatë e kaçurrel. Në dorë mbante një kërrabë të gjatë me një kokë dashi të punuar me shumë art. Palat e mëngores i vareshin poshtë krahëve të fuqishëm si dy krahë të bardhë shqiponje. Para tij vraponte një qen i madh i murrmë, që kthehej sa më të majtë, në të djathtë të rrugës së ngushtë, me turinjtë ngjitur me tokën, sikur të ishte pararojë e karvanit të mushkave dhe kuajve dhe kontrollonte nëse kishte ndonjë rrezik. Burri i gjatë, me tirqe shajaku dhe mëngore të bardhë, me njërën dorë, që e mbante pas shpine, tërhiqte një mushkë të madhe që ngarkuar me kulm. Dalëngadalë karvani i mushkave u shfaq në radhë për një, përpara çunave që ishin bërë gardhë nën rrugë dhe shihnin me kërshëri. Karvani ishte i gjatë dhe i ngarkuar dëng me sende të ndryshme, që do t’u duheshin ardhacakëve për jetën e përditshme, kur të ngulnin stanin e bagëtive.
Pasi shuan kureshtjen me mushkat e ngarkuara, vëmendjen e djemve e tërhoqi grupi i burrave, grave dhe fëmijëve që vinin pas karvanit, duke kuvenduar me njëri-tjetrin. Pasi kaloi urën e vogël mbi përrua, karvani eci dhe nja dyqind metra më poshtë dhe ndaloi. Burri i gjatë dhe i fuqishëm, me mëngoren si krahë të bardhë shqiponje, sapo arriti te një shteg që të ngjiste te Gropa e Bufit, i foli mushkës që kishte prapa, “yyyyha” dhe ndaloi. Pastaj ai ngriti zërin dhe u thirri njerëzve që vinin pas karvanit. Siç duket iu dha lajmin se kishin ardhur te vendi ku do ngrinin stanin.
Se çfarë u tha, djemtë nuk kuptuan asgjë. Ai foli në një gjuhë që ata nuk e kuptonin.
– Ore, çuna, dëgjuat ju apo jo? Të jashtëm janë këta? Unë asgjë nuk mora vesh, – tha Izeti, më i madhi i djemve.
– Jo, re, çne, ku ka të jashtëm këtu te ne? – ngriti supet i pasigurt Dineja, një djalë më i vogël.
Meqenëse kësaj pyetjeje ata nuk i jepnin dot përgjigje, iu vunë përsëri punës për të parë se ç’do të bëhej më pas. Kur të gjithë udhëtarët u grumbulluan tek udhërrëfyesi, ata filluan të flasin, duke bërë me dorë nga sheshi, ku shtrihej në një lëndinë e dystë të papunuar prej vitesh. Aty-këtu lartësoheshin pemët e disa gorricave të madha, që për djemtë e fshatit piqnin frutat më të mira në vjeshtë.
Pasi i kaluan një nga një mushkat nëpër një shteg të ngushtë, ardhacakët u mblodhën të gjithë nën njërën gorricë. Varën disa torba nëpër degët e saj, shkarkuan sendet e ngarkuara mbi mushkat dhe u ulën shesh mbi to. Disa qenë vinin rrotull tyre por, pasi të zotët iu hodhën disa copa krundesh, ata u vunë të hanë. Burra e gra, pleq e fëmijë, u mblodhën rreth e rreth, gratë nxorën ushqimet mbi një mbulesë të qëndisur me lule e lajle dhe filluan të hanë të lodhur nga rruga e gjatë. Një djalë i veshur ku e ku më mirë se djemtë e fshatit, me fustanellë të bardhë borë, me jelek të zi dhe me një qeleshe të zezë mbi kokë, i vuri re djemtë që po bënin sehir dhe erdhi me vrap pranë tyre. I pyeti, nëse kishte ndonjë burim aty afër që të mbushte një katruve me ujë. Djemtë, kush e kush të fliste i pari, treguan në drejtim të përroit ku ishte një burim me ujë të ftohët. Ata u habitën se djaloshi i panjohur u foli shqip.
– Ja, re, shqip foli ai, ça thoni ju që janë të jashtëm? – tha Dinoja krenar që doli fjala tij, se ata nuk ishin të jashtëm siç dyshonte Izeti.
Me kaq djemtë e shuan kureshtjen, i fshehën shkopinjtë prej thane në ferrë dhe krisën e ikën për të mbledhur bagëtinë e shpërndarë në pllajën e kodrës për karshi.
Të nesërmen, sikur të kishin mbirë nga dheu, Gropa e Bufit ishte mbushur me çadra dhe vetëm majat e pemëve të gorricave dukeshin sipër tyre. Tek-tuk dukej ndonjë fjollë tymi e bardhë dhe dëgjohej ndonjë e lehur qeni. Xhan xhin, nuk dëgjohej zë njeriu. Izeti me shokët e tjerë shkuan të luajnë te gropa e doçes me shpresën se po shohin e po dëgjojnë ndonjë gjë nga të sapoardhurit, por nuk mund t’i afroheshin shumë stanit nga frika e qenve, që silleshin rrotull çadrave të mëdha.
Pas tri ditësh mbërritën tufat e dhenve dhe papritur stani u gjallërua. Të bërtitura e të thirrurat me zë të lartë, “hajt, hajt, ejjj, bërrrr, bërrr!” të shoqëruar me fërshëllima u shpërndan nëpër pllajën sipër Gropës së Bufit. Ata me mundim drejtuan tufën nga pllaja mbi Gropën e Bufit dhe zbritën përsëri pranë çadrave. Tani pllaja me cërmëdell e dëllinja, befas ishte kthyer në një sallë gjigante koncerti, ku alternoheshin tingujt e zileve me morinë e atyre të këmborëve të llojeve e madhësive të ndryshme.
Në mbrëmje, pasi kishin mbyllur bagëtinë, çunat e fshatit u mblodhën para dyqanit, që ishte në bodrumin e katit të parë të një konaku dykatësh. Ndërsa ata luanin në sheshin e vogël para dyqanit, në gjysmë errësirë u shfaq silueta e Saimirit, më të madhit prej tyre. Ai, pasi përshëndeti disa banorë që po blinin në dyqan: “qysh u ngrysët, mirë?”, u largua dhe shkoi te grupi e shokëve më të vegjël, që hidheshin si ketrat sa më një cep në tjetrin, edhe pse tërë ditën kishin luajtur doçe.
– E, – pyeti ai çunat, – si ia kaluat sot? Kush fitoi në lojë? Theu ndonjëri kërcirin apo shpëtuat paq. – Atij nuk i pëlqente kjo lojë e rrezikshme, ndaj i shpotiti djemtë. Por ata nuk i folën për lojën, por për të gjitha ngjarjet që kishin ndodhur atje, te Gropa e Bufit. I treguan për qentë e mëdhenj, naaa, sa një gomar, për dhentë, oooho, sa shumë dhenë që kishin ata sarakaçenët, për zilet dhe këmborët që mbushën pllajën me zhurma e tinguj melodik, dhe asgjë tjetër.
– Po mirë, ore lafarakër, njerëz nuk kishte atje, nuk dëgjuat asgjë se ç’thuhej e ç’bëhej?
– Si, ore, nuk kishte, kishte që ç’ke me të, por ne nuk afroheshin dot se kishim frikë nga qentë. – u përgjigj Izeti.
– Pamë edhe ca burra të mëdhenj, me pantallona shajaku e mëngore të bardha poshtë jelekut… – shtoi Dinoja, por Saimiri ia preu fjalën.
– Po kështu, nuk patë, gra e vajza, çuna…
– Kishte plot njerëz, madje një djalë, kaq sa mosha jote, erdhi dhe na pyeti për burimin te Përroi i Mazit. Unë ia tregova, – u mburr Izeti.
– Ëëë, mirë, mirë, në rregull. Nesër do t’i sjell edhe unë dhentë e mia andej… – tha ai, u ulë te vendi ku ulej çdo natë dhe filloi t’i binte fyellit.
Për Saimirin kishte kaluar mosha e lojërave, kurse fyelli ishte pasioni i tij. Edhe ata pak banorë të fshatit, apo blerësit që vinin në qyqan, ishin mësuar me të dhe fyellin e tij. Ndodhte që ndonjëherë, ndonjëri nga qejflinjtë e fshatit, të cilit i pëlqente melodia e fyellit, t’i thoshte: “Më qafsh po nuk zure atë avazin e Tanës! Nuk ka më të bukur se ai!”
Por Saimiri nuk kishte nevojë t’i luteshe, ai fillonte të luante në fyell lloj-lloj melodish gjersa të errej dhe njerëzit të shkonin nëpër shtëpitë e tyre.
Kaluan ditë e net. Jeta rrodhi në hullinë e saj të përditshme. Stanarët tani kishin filluar nga punët e përditshme, për një jetë sa më normale. Kazanët e mëdhenj të djathit e bulmetrave të tjera ishin ngritur mbi perusti të larta gurësh dhe avullonin gati gjithë ditën. Qentë e gjorë vërtiteshin rrotull tyre me shpresën që të kullohej hirra e djathit dhe të mbushnin barkun. Kishin filluar lëvizjet e tyre edhe në këtë anë të fshatit. Nevoja për ushqime e sende të tjera i bënte që hera herës të kalonin lumin dhe të vinin në dyqan për të blerë. Për dore gjithmonë mbanin një mushkë, pas shpinës së tyre, për të ngarkuar sendet e blera. Burrat dhe gratë ishin të zënë me punë, ndaj shpesh dërgonin ndonjërin nga fëmijët më të rritur për të bërë pazarin.
Një ditë, ndërsa Saimir e kishte shpërndarë tufën e tij të dhenve në pllajën e Bregut të Veshtit, mori si zakonisht t’i binte fyellit. Lëpiu nja dy tri herë buzët gjersa iu lagën dhe zuri t’i bjerë. Kumbimit të këmborëve të tufës kësisoj iu shtohej edhe melodia e fyellit dhe zabeli kumbonte gjerë pasdite vonë. Donte dhe një hosten diell që të errej dhe ai u ngrit, shpiu këmbët dhe filloi të ndjellë bagëtinë për ta çuar në vathë. E mbylli shpejt e shpejt, hoqi fyellin nga trasta e leshtë e bukës dhe me vrap shkoi te dyqani, që shërbente edhe si vend ku mblidheshin fshatarët para se të shpërndaheshin në shtëpitë e tyre.
Saimiri u befasua kur, pasi bëri përshëndetjen e zakonshme, hyri në dyqan të përshëndesë edhe Hasanin, shitësin e fshatit. Dy tre blerës nga fshati ishin reshtur në të dy anët e banakut dhe, për respekt iu kishin lënë radhën dy vajzave për të blerë. Ai u hutua nga kjo e papritur dhe fjalët e zakonshme “si u ngrysët, mirë?” i mbetën ndër buzë. U hoq mënjanë në një qoshe të banakut dhe filloi të shoh me cep të syrit dy vajzat e ardhura. Dukej sheshit që ato nuk ishin nga fshatrat përreth. Pamja dhe veshja e tyre ishte me sqimë dhe shumë ndryshe nga zona e tyre. E madhja, aq sa shihte ai në gjysmë errësirën e dyqanit ishte një vajzë e hollë e gjatë, rreth gjashtëmbëdhjetave. Ajo kishte hedhur përmbi krelat e flokëve korb të zinj një lahur të kuq, të qëndisur rreth e rreth me një shirit të hollë gajtani të verdhë si floriri. Nën gushën e gjatë si sorkadhe kishte vënë një gjerdan me rruaza si kokrrat e manaferrave dhe shpatullat, nën të cilat dallohej një këmishë borë e bardhë me mëngë të gjera, ia mbulonte një jelek i qëndisur që i vinte deri tek beli. Fusta e bardhë me pala, si dallgët e detit i binte në fund të këmbëve, ku mezi sa dalloheshin çorapet e gjata e të punuara me lulëza e ojna rreth e rreth, që i vinin deri te kupa e gjurit. Nën lahurin e kuq shihej vetëm harku i vetullave si krahët e shqiponjës në fluturim. “Patjetër që edhe sytë do t’i ketë të bukur!”, mendoi në çast Saimiri dhe e hodhi vështrimin kalimthi nga vajza e vogël, që ishte pulitur si një harabel i trembur, ngaqë ishte në një mjedis të panjohur. Edhe ajo ishte veshur pastër e me shije, por me rroba më të thjeshta. Saimiri veç këmishës së bardhë, çorapeve të mbushura me vija e lajle e lule dhe fustës së bardhë me pala, nuk vuri re ndonjë gjë që t’i tërhiqte vëmendjen. “Do jenë vllahinka”, tha aty për aty me vete, dhe shtrëngoi fyellin nën krahë, sikur do t’i binte përtokë.
Vajza fliste me një zë të ulët si shushurimë kroi, ndoshta edhe nga prania e fshatarëve aty, ndoshta ngaqë ishte e huaj në atë fshat dhe nuk njihte askënd. Ajo fliste, dyqanxhiu shënonte në një bllok dhe fill pas kësaj nxirrte mallin e porositur. Mbi banak u renditën disa lloj mallrash, sheqer, sapun, oriz, makarona, shkrepëse, sidomos një torbë e madhe me kripë. Pastaj shitësi mori bidonin e vajgurit, hyri në një kthinë aty ngjitur me dyqanin dhe e mbushi. Ndërkohë që të gjitha sendet ishin gati, shitësi bëri llogarinë dhe u bë gati të merrte paratë. Saimiri i shikonte të gjitha këto veprime pa i ndarë sytë, herë te vajza dhe herë te dora e shitësit që shkruante mbi bllok. Kur gjithçka ishte pothuaj gati, Saimiri kërceu befas, rrëmbeu dy tri trasta dhe vrapoi nga dera. Vajzat u trembën, sepse menduan se po ua vidhnin plaçkat, por kur panë se djaloshi iu afrua mushkës së lidhur në një degë fiku aty pranë, u qetësuan. Saimiri, i la përdhe trastat dhe vrapoi përsëri në dyqan të merrte të tjerat, por vajza më e madhe, gjithë droje mezi pëshpëriti:
– Jo, jo, s’ka gjë! I marrim vetë ne, me motrën, pak gjëra janë.
Saimiri bëri sikur nuk dëgjoi dhe vazhdoi të mbartte mallrat e blera. Të dy motrat e ndoqën pas, pa ditur se si të vepronin me këtë djalë të panjohur që u kishte hyrë në mes i paftuar. Ato paguan paratë, përshëndetën shitësin dhe të pranishmit dhe dolën për të shkuar te mushka. Ndërkohë Saimiri e kishte ngarkuar mushkën. Ai shpresonte që me këtë gjest të krijonte një njohje me vllahinkat, por ato ishin afruar të heshtura dhe të frikësuara me hapin e lehtë si një fllad i lehtë pranvere. Sytë i mbanin përdhe. Nuk dini ç’të thoshin e si të vepronin. Motra e vogël kapi frerin e mushkës, doli përpara saj dhe u nis për rrugë. Ndërsa motra tjetër, e falënderoi djalin e panjohur, tha “natën e mirë” me një zë që mezi u dëgjua dhe u nis pas mushkës.
Me kaq ky takim i papritur kishte përfunduar, por pas tij ai kishte lënë mendime e hamendësime aq të madha, saqë Saimiri harroi t’i binte fyellit siç bënte çdo natë. Bënte nga bënte dhe mendja i shkonte te vllahinka. Ai u çudit me bukurinë dhe hijeshinë e saj. Ku e ku ishte ajo me këto fshataret e tij të veshura si mos më keq dhe shpesh edhe të pa krehura, ngaqë ishin zë zëna me punët e ditës. Nuk mendonte se s’ishin të bukura, por bukuria e tyre rrinte e fshehur nën rrobat e leckosura dhe fukarallëku. Ai i kalonte para sysh të gjitha tiparet dhe veshjen e vllahinkës. “Ja, kështu të kesh të gjesh një vajzë për fare”, mendonte. U largua nga sheshi para dyqanit, me fyellin nën sqetull, dhe tërë atë natë nuk iu hoq imazhi i vajzës që kishte parë rastësisht në dyqanin e fshatit.
Motrat erdhën edhe disa herë për të bërë pazarin, por Saimiri nuk kishte qëlluar t’i shihte. I kishin dalë punë të ndryshme dhe nja dy tri javë mbeti ec e jak në pazarin e qytetit për të shitur ndonjë bisht deleje, se po fillonte dimri dhe u duheshin zahire. Por kur fati të do, ai të do vërtetë. Një pasdite e sheh mushkën të lidhur në të njëjtin vend. “Paskan ardhur!” tha me vete dhe me vrap hyri në dyqan. Tashmë që e kishte thyer akullin, ai mendoi të sillej si i njohur i vjetër me to, por qëndrimi i vajzave nuk ndryshonte shumë nga ai i pari. Vetëm se këtë herë vllahinka e madhe kishte ndërruar lahurin e kuq dhe në vend të tij kishte lidhur rreth e rreth ballit një fjongo me qëndisma, që i shtrëngonte flokët nga pas dhe vinte më në pah gërshetat e gjatë deri në bel. Dy cullufe të zeza që dilnin nën fjongo, harkoheshin dhe majat e tyre fshiheshin përsëri nën të. Saimirit iu duk edhe më e bukur, më e shpenguar, por përsëri e ftohtë ndaj tij dhe njerëzve të huaj përreth saj. Kur vajzat mbaruan së bleri, ai u orvat t’i ndihmonte për të mbartur trastat me ushqime, por ato i zaptuan që më parë, i vunë mbi shpinë dhe u nisën. Kjo sjellje e zhgënjeu tepër Saimiri, por edhe ai, sado që ishte çapkën në sojin e vet, me të huajat nuk e kishte atë guxim. Doli te pragu i derës së dyqanit, u mbështet në njërën faqe të saj dhe po vështronte me vëmendje vajzat që po ngarkonin mushkën. E ngarkuan atë dhe u nisën. Pa kaluar as njëqind hapa, njëra anë e ngarkesës u epua dhe gati sa nuk ra në tokë bashkë me samarin. Saimiri, që nuk po ua ndante sytë, sikur ta kishte pickuar gjarpri, vrapoi me sa fuqi kishte dhe i vuri supin ngarkesës që po rrëzohej. E zgjidhi përsëri litarin që shtrëngonte trastat, hoqi nga ato një trastë të mbushur plot dhe u tha vajzave ta kalonin në anën tjetër dhe ta ndihmonin që pesha të barazohej. Pastaj mori dhe e lidhi nga e para ngarkesën. Pasi mbaroi punë, e provoi me dorë nga të dyja anët dhe, kur u bind se gjithçka ishte në rregull, u tha vajzave që të niseshin dhe “të mos kishin merak”. Ato e falënderuan me gjysmë zëri djaloshin e huaj që i ndihmoi, u përshëndetën dhe ikën. Ato ikën, duke lënë të ndezur një zjarr ende më të madh në zemrën e njomë të djaloshit. Ai shkonte me shpresë se një ditë do të njihej mirë me to dhe pastaj, kushedi se si vinin punët dhe mbase lidhej me vllahinkën e madhe. Atij nuk i shkonte kurrë në mendje se midis tyre ekzistonte një mentalitet krejt ndryshe nga njëri-tjetri. Ai nuk e mendonte se zakonet e tyre nuk përputheshin me këto të këtij fshati të vogël, se nuk mund ta mbaje të mbyllur në një kasolle fshati një sorkadhe që ishte mësuar të rritej mes pyjeve dhe lëndinave të gjelbëruara plot ajër të pastër dhe aromë lulesh.
Dimrit po i numëroheshin ditët e fundit dhe luledelet e manushaqet nën kaçube filluan të ngrenë kryet nën rezet e vakëta të diellit. Gropa e Bufit po mbushej me lule lofate dhe xhufka rozë cërmëdelli.
Një mëngjes, pasi shpërndau dhentë në pllajën e Bregut të Veshtit, Saimiri u ulë mbi sopin e tij dhe, para se të fillonte t’i binte fyellit, hodhi sytë përtej lumit, në Gropën në Bufit. Për çudinë e tij, ajo ishte bosh fare, ashtu si tre muaj më parë, pa ardhur sarakaçanët. “Heu, paskan ikur!” psherëtiu Saimiri i dëshpëruar. “S’paskam për ta parë më vllahinkën e bukur! Kush pret deri në vjeshtën tjetër! Kushedi sa do jetë rritur që atëherë! Po sikur të mos vijë?” Kur mendonte kësisoj, një dridhmë i pushtonte trupin. “Do zoti dhe vjen, them se duhet të vinë! Fundja, ata çdo vit kanë ardhur në kullotat e fshatit tonë. Do të vinë, do të vinë…” as vetë nuk i besonte këto që mendonte, por ishte shpresa ajo që e nxiste. “Ama, në ardhtë, do t’ia them troç, që unë e pëlqej dhe dua të lidhem me të.” U rrek së menduari dhe, me sytë nga Gropa e Bufit, vuri fyellin ndër buzë dhe vazhdoi t’i bjerë për të kaluar kohën dhe për hequr mendjen nga mendimet që i vlonin në kokë.
Vjeshtën tjetër sarakaçanët nuk erdhën. Fshati ishte bërë kooperativë dhe tani nuk hynte më në punë fjala e këshillit të fshatit. Pllajat e kodrave matanë lumit i mbushnin bagëtitë e kooperativës. Saimiri mallkonte me gjithë shpirt këtë ndryshim dhe mendja i rrinte te vllahinka. Edhe pse shpresa ishte e mekur, ai prapë priste se mos ndodhte ndonjë çudi dhe ajo kthehej bashkë me njerëzit e saj. Sido që të ndodhte, imazhi i asaj vajze jo vetëm që nuk po i hiqej nga mendja, por përkundrazi e kishte bërë si të marrosur nga dëshira për ta parë përsëri. Tani edhe meloditë e tij kishin ndryshuar. Ato ishin bërë më të buta, më prekëse, më të ëmbla dhe herë – herë të mbushura me mall dhe brengë. Tek ato ndihej një notë shprese e vakët që u jepte melodive ngjyrimet e një pranvere të vonuar. Madje ai, për hir të saj, sajoi edhe një melodi tjetër, që fshatarët nuk e kishin dëgjuar asnjëherë më parë. Ngjante pak si melodia e Tanës, por nuk ishte njëlloj si ajo. Këtu nuk bëhej fjalë për të lajmëruar Tanën, që të shoqin ia kishin rrëmbyer kaçakët, por për një shpirt të robëruar nga dashuria, që priste vllahinkën e bukur të kthehej një ditë dhe t’i sillte çelësin për ta çliruar nga ky burg dhimbjeje dhe malli, që s’kishte të shuar.
Kushdo që shkonte aty pari dhe e dëgjonte melodinë e fyellit të tij, pëshpëriste me keqardhje: “I ziu ai, roiti, ku shkoi gjithë ai djalë azgan?!” Kishte nga ata që këtë melodi e kishin quajtur “Melodia e vllahinkës” dhe pothuaj të gjithë ishin në një mendje.
Ai ishte i bindur se ajo nuk do të kthehej kurrë, kushedi se në ç’pyll a maj mali fluturonte si një laureshë e lirë dhe e dashuruar me lulet, por shpresën nuk e hoqi kurrë. Kaluan vite dhe që nga ato ditë dhe nga ajo ngjarje mbeti vetëm melodia e fyellit për vllahinkën. Ajo ushton edhe sot e kësaj dite pllajës së Bregut të Veshtit, edhe pse fyelltari nuk është më në atë moshë kur e sajoi atë.
