Pse Rusia i frikësohet marrëveshjes eventuale midis Serbisë dhe Kosovës?
Ritmi diplomatik ndërkombëtarë dhe palët ë përfshira në të për arritjen e një marrëveshjeje, ka shkaktuar rezistencë të ashpër në ato qarqe që janë të interesuar të rruajnë në Ballkan “konflikte të ngrira” dhe ta mbajnë një terren konfrontues midis perëndimit dhe lindjes. Fatkeqësisht, një qasje e njëanshme e ngjashme mund të shihet në një numër botimesh në median ruse. Shembulli më i freskët është botimi i fundit në agjencinë ruse të e lajmeve REGNUM me mbititullin ” Dorëzimi i Kosovës: poshtërimi i Serbisë do të bëhet turp për Rusinë ” që për autor ka Vladimir Zotov. Në të, autori mundohet të imagjinojë ruajtjen e gjendjes aktuale të problemit të Kosovës pasi maksimalisht i përgjigjet interesave gjeopolitike të Rusisë, dhe në të njëjtën kohë ai kundërshton çdo përpjekje të Beogradit për të gjetur një zgjidhje kompromisi për problemin e Kosovës. “Nga këndvështrimi i interesave nacionale të Rusisë çdo kompromis rreth Kosovës është dështim. Dhe për fat të keq është e pamundur të pajtohesh me këtë që çështja e statusit të Kosovës është kryesisht çështje e brendshme e Serbisë.”, thotë Zotov.
Dëshira e Serbisë për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian interpretohet apriori si pëlqimi i Presidentit Vuçiq për t’u bashkuar me NATO-n mbi bazën që vendet e tjera të Evropës Qendrore dhe Lindore në dekadat e fundit janë bërë anëtare të Aleancës së Atlantikut të Veriut më herët sesa pranuan në BE.
“Kështu që pas të gjithave do të jetë qesharake të përmendet ndonjë ndikim rus në Ballkan. Bashkimin e Serbisë në NATO gjithsesi do ta tërheq edhe BH të shkojë rrugës së njëjtë, që do të qojë në shembjen e formacionit territorial miqësor në rajon: Republika Serbe do të hiqet , BH do të bëhet shtet unitar. “Për më tepër, humbja e statusit neutral do të privojë autoritetet aktuale të Beogradit nga mundësia e një manovre të politikës së jashtme: Aleksandër Vuçiç, i cili herë pas here i pëlqen ta trembë Perëndimin duke flirtuar hapur me Rusinë, vështirë se do të mund të vazhdojë”, tha Zotov.
Pyoter Iskenderov, studiues i lartë në Institutin e Studimeve Sllave të Akademisë së Shkencave Ruse, në një polemikë me ekspertin rus në portalin Regnum duke komentuar informacionin që për hyrjen në BE, gjoja Serbisë i duhet për t’u anëtarësuar në NATO, thekson se në rastin e Beogradit kjo sekuencë veprimesh është plotësisht e papranueshme.
“Pika fillestare, përfshirë edhe për Presidentin Vuçiq, është teza që Serbia kurrë, në asnjë rrethanë, nuk do t’i bashkohet Aleancës së Atlantikut të Veriut. Tre faktorët kryesorë këtu janë tradita historike e Lëvizjes jo për tu bashkuar (në origjinën e së cilës ishte Jugosllavia), kujtimi i bombardimeve të NATO-s në 1999 dhe traditat shekullore të bashkëveprimit ruso-serb, “thekson shkencëtari. Duke iu referuar një studimi të Institutit Kombëtar për Europeanështjet Evropiane, ai gjithashtu thekson se rreth 85% e serbëve flasin kundër hyrjes së Serbisë në NATO.
Iskenderov: Normalizimi do të hap mundësi të reja për Moskën në Ballkan
Iskenderov kundërshtoi tezën e shprehur në median ruse se normalizimi i marrëdhënieve midis Beogradit dhe Prishtinës do të ishte dorëzimi i Kosovës teksa Moska është e interesuar aktualisht, d.m.th. gjendjen “e ngrirë” të negociatave. Për fillim, Pyotr Iskenderov kujton se Serbia de fakto humbi kontrollin mbi Kosovën jo në qershor 1999 (pasi forcat e KFOR hynë në territorin e saj), por, të paktën, në vitet 1990, kur strukturat paralele të autoriteteve shqiptare të Kosovës filluan të veprojnë atje. “”Në këto kushte, dëshira e Aleksandër Vuçiqit për të punuar nën garanci ndërkombëtare të paktën disa mekanizma për të mbrojtur serbët e Kosovës është skenari i vetëm i mundshëm dhe plotësisht i justifikuar,” thotë eksperti. “Nënshkrimi i një marrëveshje për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës jo vetëm që nënkupton konsolidimin e situatës aktuale në Kosovë nën garancitë ndërkombëtare (përfshirë rusin), por gjithashtu lejon që Serbia të marrë duart e saj leva reale (dhe jo iluzionuese) për të siguruar interesat e serbëve të Kosovës.” , tha ai.
Eksperti Zotov tha se marrëveshja me Kosovë do ta godiste rëndë lidhjet shekullore kulturore dhe humanitare të Serbisë dhe Rusisë. “Nëse Serbia e humb Kosovën, kjo do të qojë në mënyrë të paevitueshme që Rusia ta humb Serbinë.
Më në fund, Pyotr Iskenderov hedh poshtë supozimin se ruajtja e gjendjes aktuale të problemit të Kosovës supozohet se “sa më shumë që të jetë e mundur plotëson interesat gjeopolitike të Rusisë”.
Sipas mendimit të tij, është normalizimi i marrëdhënieve midis Serbisë dhe Kosovës hap mundësi për zbatimin e projekteve premtuese në rajon, përfshirë aty edhe Moskën.
“Ndër projektet e tilla janë lidhja e Kosovës me infrastrukturën ballkanike të gazsjellësit” Rrjedha Turke “, përmirësimi i infrastrukturës së transportit, zhvillimi i biznesit të ndërtimit, hotelerisë dhe turizmit, bashkëpunimi në sektorin e bujqësisë, etj. Zbatimi i projekteve të tilla nuk do të jetë një “turp i Rusisë”, por një çështje reale dhe shumë e rëndësishme nga këndvështrimi i perspektivave për forcimin e pozitës së saj në rajon, “përfundon eksperti.I.K.
