Historia e shqiptarëve është përplotë me befasi të pa imagjinushme dhe ngjarje të dhimbshme!
Vujtjet e këtij kombi të lasht janë të tmerrshme me plotë situata trishtuese dhe ngjarje ndèr më makabre që ka mund t‘i përjetojë një popullë gjatë historisë së tij .
I shte Perandoria Osmane, e cila i solli fatkeqësinë e parë si të thuash kësaj popullate….
Gjatë sundimit osman, shqiptarët si popull u presekutun koliktivisht dhe barbarisht!
Shumica e shqiptarëve të cilët nuk u nënshtroheshin ligjeve asimiliuse Turko-Osmane , denoheshin me denime me vdekje varje në litar, konfiskim posurish e dèri debim nga vatratë e tyre shëkullor për në shkretiratë e Anadollit të Turqisë…
Përandoria Osmane , me qëllim që të shlyente kujtesën nacionale të shqiptarëve sa i përkët origjinës, gjuhës , traditës dhe elementeve tjera kombëtare, shqiptarëve ua mbylli shkollatë në gjuhen amëtare , edhe pse serbëve u lejonte shkollimin në gjuhen e tyre amëtare.
Të dhënat historike dëshmojnë për egzistimin e një shkollë të tillë serbe në qytetin historikë të Prizerenit!
Përveq mohimit të drejtës së shkollimit, asimilimi fetar i shqiptarëve kishte marrë përmase shqetësuese , nga ai i krishtër në atë islam.
Masat e asimilimit fetar ishin të dhunshme dhe herë me psaoja vdekjeprurèse për ata shqiptarë që nuk prononin të ndrronin besimin , për t‘u konvertuar nga besimi katolik në besimin islam, pra ishte kjo thujase përiudha më fatëkeqe për shqiptarët .
Jo vetëm kaq, por situatën e bënë edhe më tragjike bashkëpunimi serbo -Osman, kundër qenjës kombëtare shqiptare. Shqiptarët që jetonin në tokatë e tyre në qytetët e sotme të Serbisë, si në Nish, Kryshevc, Bllacë, Prokuple thënë më saktësisht në 700 vendbanime të cilat më vonë u aneksuan nga Serbia, u shpëngulën me dhunë për në Tyrqi, me asyetimin banal Serbo-Türk, kinse ishin turqë?
Është e pa mundur në një vështrim kaq të shkurtër ,të pasqyrohet gjithë ajo histori tragjike e shqiptarëve nën sundimin osman, por në kuadër të këtij vështrimi kisha ndërmend të nxjerri një faqe tjetër të historisë të kësaj përiudhe për lexuesit…
Edhe pse dihet se disa shqiptarë arritën grade të larta ushtarake dhe politike në hiararhin e pushteti osman deri në grade Veziresh, nuk bënë as gjë për të mirën e kombit të tyre.
Mos interesimi i tyre për t‘i dalë në ndihmë kombit nga i cili e kishin përkatësin etnike mbetet faqe e errtë e paspjegueshme e kësaj përudhe historike të perandorisë Osmane …
Edhe në përiudhën e sundimit Jugosllav, shumë udhëheqës shqiptare në pozita të larta shtetërore në atë kohë, vazhduan avozin e njëjtë të Vezirve Turqë me origjin shqiptare, për të mos i dalë zot kombit tyre edhe atëherë kur të drejtatë e shqiptarëve shkelëshin në mënyrën më makabre nga rexhimi i atëherëshëm Serbo-Jugosllav, siq ishin: Sinan Hasani , Ali Shukriu, e shumë figura politike shqiptare të asaj përiudhe…
Unë përsonalisht e kam të pa mundur për të spjeguar një mentalitet anti shqiptarë të udhëheqësve shqiptar të këtyre përiudhave historike , por i referohem një studjimi Antropologjiko-psikologjike të cilin mund të bëjnë expertet e kësaj fushe kaq të rëndësishme shkëncore!…
Dhë në fund shresoj ,që në rastin e Kosovës, mos të përseritet i njejti mentalitet anti shqiptarë i vetë udhëheqësve shqiptare si në përiudhatë e më parshme të evidentuara në këtë Vështrim të shkurtër historik!
