Kujtime, Nga ditari im
Nga Sinan Kastrati
Si sot, ditën e enjte, datë 26 Mars 1981 e kujtoj sikur ajo të kishte ndodhur dje e jo para para 30 e sa vjetëve.
As sot, ditën e hënë 26 Mars 2018 që jam ulur e po shkruaj në komjuterin, në Malmö të Suedisë pas rrumullak 38 vjetëve nuk u tha “e vërteta”: Pse ndodhën ato demostrata e kush i organizoi?
Prandaj, as unë sot nuk dua të them as edhe një fjalë të vetme se kush i organizoi ato.
Janë të shumtë ata që thonë se ato i organizoi Serbia, Shqipëria, Emigracioni shqiptarë në Evropë e Amerikë.
Ka madje edhe nga ata që i përziejnë e i bashkojnë të gjitha e të gjithë së bashku gjoja vetëm kundër interesave shqiptare Kosovës.
Njëri nga shumë “partizanë”, që e njihnim si të djathtë, tash i ka ndërrua fjalët. Ai haptaz doli edhe në përkrahje të të demarkacionit, për me ia falur Malit të Zi, Kullën, Qafën e Qakorrit dhe Zhlebin. Kur unë e kundërshtova në një shkrim timin autorial dhe ia dërgovanë një letër “private” për këtë temë, ai ma shkruajti një letër lamtumirëse në inboksin tim “Lufta për Zhlebin është luftë kundër Amerikës, në shërbim të sërbo rusve pansllavist !!!.” dhe më bllokoi.
Iku pa më dhënë rast që së pakut ta përshëndes.
S`është gjë, ai për pare e kishte shitur edhe babën e vetë po ta kishte gjallë.
Kujtime të paharrueshme
Kur isha në Prishtinë, një miku im, tash profesor univerziteti, më thirri në telefon dhe e lamë me u takua te Sali Bashota, edhe ai profesor univerziti dhe drejtor i Bibliotekës së Kosovës. Me Milazim erdhi edhe Ibrahim Berisha, gjithashtu profesor. Kishim vendosur me shkua të “Kulla” e Halil Manit në katundin e Panorcit. Ata i kishte marrë malli me e hangër një CJAP.
Të gjithë kishin marrë me vte nga dy e tri libra që mi kishin prua mua, si dhurata. Saliu mi dha librat “Proza e filleve të modernitetit” dhe “Studime letrare” ndërsa Mlazimi perveç shumë librave që ishin botuar viteve të fundit, dhe natyrisht disa libra të vetat, ma dha edhe librin “Nacionalizmi shqiptar”. Bdërsa Ibrahimi mi dhuroi librat e fundit që i kishte botua.
Dua ta falenderoj Milazimin se ai ma dha librin e vetëm të Xhemail Mustafës “Një lutje për Prishtinën” që e kishte pasur, ekzemplarin e vetëm në raftin e zyrës së Katedrës së Gazetarisë së Dekanatit, që ishte Dekan.
Por sot nuk dua të flas as për Sali Bashotën, Ibrahim Berishën e as për Xhemën e Milazimin por dua ti kujtoj me disa fjalë ata se si ata i përshkruajnë ato ngjarje, ngjarjet e Marsit të vitit 1999.
Po çfarë lidhje kanë në mes veti viti 1981 e viti 1999?
Nuk di shumë por ajo që e di është se Milazimi e Xhema (Xhemail Mustafa), aktivitetin e tyre atdhetar e politik e kanë fillua në fund të viteve 1980-ta, në LDK-ndërsa ate letrar e shkencor, Milazimi e fillon në “Fjala”.
Unë, domosdo se e fillova për Demostratat e 26 Marsit, sepse për mua ato janë më të rëndësishmet, dhe isha pjesmarrës aktiv, jo si udhëheqës por as si spektator, prandaj për mua ngjarjet e 26 Marsit (dhe çdo 26 Mars në çdi vit) janë më të paharrueshmet.
Ky vit, viti 1981 ishte fillimi i shkatrrimit të perandorisë jugosllave e viti 1999, ishte viti i fundit i shekullit të kalur, ishte edhe fundi i Jugosllavisë të mbetur, Unionit Serbi e Mali i Zi, pas luftërave të përgjakshme, sllovene e serbo-kroate-boshnjake.
Për keto ngjarje unë kam folur viteve të fundit çdo herë, më 11 e 26 Mars. Në këto data, edhe kur kam punua, si mësues, më 11 e 26 mars i kam marrë ditë të lira. Edhe sot, më 26 Mars 2018, jam i lirë.. Por sot e gjithë javën dhe të henën tjetër, shkollat në Suedi kanë pushim, “Pushimi i Pashkëve”
Çfarë fati e rastësie.
Nëna ime, Naza e cila ka vdekur para 32 vjetëve, atë ditë ishte me mua. E ngarata ngutej sepse unë ngutesha që të shkoj në spital, në spitalin e syve e pastaj të k`thehem në Demostrata.
E kush e dinte se atë ditë do të burgosesha?
Sikur ta dinte nëna ime, rahmet e pastë shpirti, nuk do të më lente me shkua ani pse ajo e dinte se s´kishte mundet me më ndalur.
Ajo mi kishte ruajtur mësheftas dy fotografi sepse të tjerat mi kishin marrues SHSSH, Policia pasi ma kishte bastisur shtëpinë.
Vetëm ato dy fotografi i kam kujtim nga nëna Nazë.
Demostratat kishin fillua, aty ku duhet, në Qendrën e Studentëve, në mes të Konvikteve 1, 2, 3, 4, Barakave dhe Menzës së studentëve. Nga gjithë ajo turmë e studentëtve demostrue, dalloher Profesor Gazmend Zajmi, ish rekttor, tash i ndjerë, Azem Vllasi e Sanije Hyseni di ish kryetar të Rinisë së Kosovës dhe Jugosllavisë. U dallua edhe Ali Lajqi, ish cimeri im dhe ish kohaniku e shoku i studimeve, tash në Kuvendin e Kosovës nga LVV.
Takimet me Sanije Hysenin .
Mua (Sian Kastrati-n) e Ali Lajqin na zgjodhën që të bisedojmë me Sanije Hysenin që aso kohe ishte kryetare e Rinisë së Jugosllavisë, nëse kam harrua. Arësye tjetër pse Sanija dëshironte që të bisedonte e ta qetësonte masën ishte se po atë ditë, ditën e enjte, 26 mars 1981, pas dreke, vinte Stafeta e Titos në Pishtinë.
Biseda pa rezultate në mes të Sanije Hysenit, Mua e Ali Lajqit u mbajtë në zyrën Sadik Gjikollit, Shefit të QS, në Konviktin nr. 3, në katin e parë
Po pse i kujtova këto ngjarje mu tash dhe pse i bashkova këto dy data a vite të largëta?
Ishte një shkrim i vogël por shumë prekës në profilin e Milazim Krasniqit ku ndër të tjera shkruante i Teuta, vajza e madhe e Milazimit:
“Teuta Krasniqi: Babi shume u emocionova edhe u merzita, sa qe po m duket qe krejt kjo dje ka ndodh. Po e shtoj edhe nje detaj qe une e Bubulina nuk e harrojme k…urr. Naten kur filluan bombardimet, me gjithe ankthin qe kishim, babi si spontanisht filloj qe te na tregonte perralla neve dyjave, t cilat kam pershtypjen qe i shpikte aty per aty, vetem e vetem qe t na largonte mendjen nga krejt ajo frike qe po perjetonim. E ne dyja edhe pse une 16 vjec e Bubulina 11, ishim strukur e i degjonim ato perralla sikur t ishim femije 3 a 4 vjec. Tash kjo skene kur me kujtohet po me ngjan me filmin “La vita e bella” ku babai mundohet qe luften qe ndodh, ta shenderroje ne “loje” per djalin e tij te vogel vetem e vetem qe mos te perjetoje trauma. Zot faleminderit qe sot jemi te lire, u prehshin ne paqe ata qe dhane jeten per kete vend dhe Zot faleminderit qe jam e bekuar me nje baba sic eshte babai im.”
Shkrimin se çka ka shkruajt Milazimi nuk munda me e gjetur por mua më prekën këto pakë fjalë të Teutës. Pasi ia shkruajta një letër Milazimit, mendova se e gjeta dhe ia shkruajta letrëne e dyteë “Milazim e gjeta” e shkrimi im mbeti në gjysmë të rrugës.
Në gjysmë të rrugës mbetën edhe ngjarj e viti 1981 dhe ato të vitit 1999 u shkruan, atherë sipas diktatit të një grupi të ashtuquajtur “LPK” e organizata të tjera “Marksiste-Lenisniste”.
Asgjë nuk u krye! Asnjë punë e nisur mbarë nuk u përfundua e as një njeri i merituar, i saj kohe nuk u nderua (Akademik Gazmend Zajmi ).
Përveç të “Burgosurve politikë” e veteranëve të rrejshëm, askush nuk përfitoi asgje e asnjë metelik.
Të gjithat kishin qenë ëndërra e të gjithë të gjallët u bënë “heronj”.
Jemi popull i pafat ani pse statistikat e të huajve na paraqesin si popull me besim, më të gëzuar e me shpresë për të ardhmen.
Ndoshta.
Malmö, 26 Mars 2018
